‘Westwall’ is de benaming voor de verdedigingslinie die van 1937 tot 1945 langs de toenmalige Duitse westgrens liep. Langs de grens, van Kleef tot aan Zwitsersland, werden in de jaren vóór de oorlog duizenden bunkers gebouwd. Noordelijk van Kleef was echter geen verdedigingswerk te vinden. In 1943 besloot de Duitse legerleiding de Westwall (in noordelijke richting langs de IJssel) te verlengen en om een nieuwe verdedigingslinie langs de Maas aan te leggen met Nijmegen en Roermond als steunpunten.

Als gevolg hiervan verlegden de Duitsers de verdediging van het gebied tussen Nijmegen en Millingen achter de Waal.  De strategisch gelegen Waalbrug was hierin van vitaal belang.

In Nijmegen werd daarom het gebied tussen Waalkade -Lindenberg-Voerweg-Kelfkensbos-Hunnerpark-Keizer Lodewijkplein (nu Trajanusplein)-Villa Belvoir-Ubbergse weg en het Meertje ingericht voor de verdediging. Dit betekende dat de gebouwen voor het Valkhof (het Unitas-gebouw, het kantoor van de Gemeente Werken en hotel Valkhof) en de gebouwen langs de Voerweg door de Duitsers gevorderd en ontruimd werden. Vervolgens werden de ramen dichtgemetseld en werden er schietgaten in de muren aangebracht.  Voor de huizen waren diepe tankgrachten gegraven.

Binnen dit gebied kreeg de Valkhof een bijzondere plaats. In 1943 werden rondom prikkeldraadversperringen geplaatst, loopgraven en mitrailleursnesten aangelegd. Er werden drie betonnen bunkers en een schuilkelder gebouwd. De Valkhofbunker is één van die drie bunkers. De betonnen bunkers waren allemaal uitgerust met twee machinegeweren. Vanuit de schietgaten bestreken zij de toegangswegen en de bruggen over de rivier.

Het hele gebied werd tot Sicherungsgebiet der Wehrmacht verklaard en was voortaan ontoegankelijk voor burgers. Ondanks dit wisten verschillende leden van het verzet, waaronder Jan  van Hoof, diverse gedetailleerde beschrijvingen en kaarten van het gebied te maken.

 

Wat betreft de opgravingen in 1943:

 

Uit het bevrijdingsmuseum Groesbeek: 4.2.1.1331

De bunker: